Po co nam Teoria uczenia się muzyki prof. Edwina E. Gordona?
Niestety Profesor Edwin Elias Gordon zmarł 4 grudnia 2015 roku. Kontynuowanie dzieła Profesora w naszych rękach!
Profesor Edwin Elias Gordon (University of South Carolina w stanie Kolumbia) – muzyk jazzowy, pedagog, psycholog muzyki. Jest znanym badaczem, autorem licznych publikacji, testów uzdolnień muzycznych i książek, redaktorem wydań zbiorowych. Od 1979 r. do 1995 r. był związany z Katedrą Badań Muzyczno-Edukacyjnych im. Carla E. Seashore’a na uniwersytecie Temple w Filadelfii. Uzyskał tam wiele prestiżowych nagród. Koncepcja prof. E.E. Gordona, poparta badaniami empirycznymi, spotkała się z dużym zainteresowaniem specjalistów na całym świecie. Jest nowatorską, pionierską propozycją rozwiązań praktycznych dla edukacji muzycznej.
Aby wyjaśnić Państwu istotę teorii, pozwolimy sobie na przywołanie słów samego autora, prof. E.E. Gordona:
Ci, którzy dużo wiedzą o rozwoju dziecka, żartują czasami, że chcieliby umrzeć jako małe dzieci, ale najpóźniej jak tylko byłoby to możliwe. Zdają sobie bowiem sprawę, że możliwości uczenia się nigdy nie są większe niż w chwili narodzin. Wobec tego przyjmując, że najważniejszym okresem dla uczenia się jest czas od pierwszych chwil po urodzeniu (a może jeszcze przed tym faktem) do ukończenia trzeciego roku życia, należy kierować dzieckiem tak, aby odbierało nieustrukturowane, nieformalne oddziaływania. Kolejny pod względem ważności okres, to lata między trzecim a piątym rokiem – okres oddziaływań już ustrukturowanych, ale wciąż nieformalnych, realizowanych przez dom rodzinny lub przedszkole. To, czego dziecko uczy się podczas pierwszych pięciu lat życia, tworzy podstawę dla całej późniejszej edukacji, która tradycyjnie rozpoczyna się wraz z przekroczeniem progu przedszkolnej czy szkolnej “zerówki”. Im wcześniej dziecko uzyska tę podstawę, tym więcej skorzysta z późniejszej edukacji i odwrotnie – im później tego dokona, tym gorsze będą dalsze efekty. Po raz drugi nie powtórzy się okazja do nadrobienia tych zaniedbań, a nauczanie w takiej sytuacji będzie miało charakter jedynie wyrównawczy, a nie wzbogacający.(Gordon E.E. 1997 Umuzykalnienie niemowląt i małych dzieci, str.5).
Audiacja zachodzi wtedy, gdy muzyka jest słyszana i rozumiana przez umysł, mimo że nie jest obecna, a nawet nigdy nie była obecna w fizycznym otoczeniu odbiorcy. (Gordon E.E. 1997 Umuzykalnienie niemowląt i małych dzieci, str. 23).
Mimo, że muzyka i język różnią się od siebie, proces audiowania podczas słuchania muzyki jest zbliżony do procesu myślenia podczas słuchania języka. (Gordon E.E. 1997 Umuzykalnienie niemowląt i małych dzieci, str. 38).
Dźwięk jako taki nie jest muzyką. Staje się muzyką dopiero dzięki audiacji, kiedy analogicznie jak w języku, przełożony zostanie w umyśle na określone znaczenie. Znaczenie to będzie równocześnie różne w różnych sytuacjach, także odmienne u różnych ludzi. Jakość znaczenia, jakie dana osoba może nadać muzyce w określonym czasie, jest zdeterminowana przez poziom jej uzdolnień muzycznych, zakres wykształcenia i rozległość doświadczeń. (Gordon E.E. 1999. Sekwencja w uczeniu się w muzyce. Umiejętności, zawartość, motywy, str. 24).
Gdy dziecko wykonuje na instrumencie jakiś utwór muzyczny, może się zdarzyć, że się pomyli. Dziecko, które audiuje potrafi naprawić pomyłkę przez odpowiednie dostrojenie (tak jak w intonowaniu) i jest na tyle zabezpieczone przez audiację, że nie przerywa gry. Dziecko, które jedynie wyuczyło się utworu mechanicznie bez audiacji, nie da sobie rady z pomyłką. Kiedy popełni błąd, jego typową reakcją będzie przerwanie gry, próba odpowiedniego ruchu oraz rozpoczęcie wykonania od nowa. Dla dziecka, które wyuczyło się mechanicznie, istnieją “złe” nuty, dla dziecka, które audiuje – odpowiednie rozwiązania. (Gordon E.E. 1997 Umuzykalnienie niemowląt i małych dzieci, str. 27)
Źródło: (Gordon E.E. 1997 Umuzykalnienie niemowląt i małych dzieci, str. 41)
Polecamy następujące źródła informacji:
Skarbnica wiedzy o teorii prof. E.E. Gordona:
The University at Buffalo Honors Leading Music Scholar
The Development and Practical Application of Music Learning Theory
Edited by Maria Runfola and Cynthia Taggart
Music Moves for Piano by Marilyn Lowe
Together in Harmony: Combining Orff Schulwerk and Music Learning Theory by Diane M. Lange
Tune Assistant by Bruce Dalby
Developing Musicianship Through Improvisation
Primary Measures of Music Audiation (PMMA) CD-ROM
Jump Right In: Kindergarten
Corybantic Conversations
Whittled Wordscapes
Clarity by Comparison and Relationship
Audiation Assistant 2.0
Handbook For the Beginning Music Teacher
Stowarzyszenie GIML proponuje Wydawnictwo GIA, które wydało wszystkie książki prof. Edwina E. Gordona, a także jego uczniów.
Kontakt do Wydawnictwa GIA
GIA Publications, Inc.
7404 S. Mason Avenue
Chicago IL 60638
Phone: 708-496-3800 or 800-442-1358
www.giamusic.com
Tytuły dostępne w języku angielskim
Wydawnictwa przetłumaczone na język polski a także Wydawnictwa Fundacji Kreatywnej Edukacji i członków Polskiego Towarzystwa Edwina E. Gordona dostępne są w zakładce Wydawnictwa